W świetle chronologii krytycznej dostrzeżemy z łatwością, że niektóre części pism świętych Persów są tylko luźno związane z imieniem Zaratustry i że naturalizm perski jeszcze na długo przed jego wystąpieniem zaczął się przekształcać w religię wyższą, zaś Zaratustra przyśpieszył ten proces przeobrażeniowy w sposób potężny, nadając całej religii piętno swojego geniuszu oraz imię swoje. Continue reading “Religia Irańczyków przed Zaratustrą – obrona status quo” »

W kraju takim, jak Iran, gdzie nie było rzek, zraszających ziemię, gdzie w ciągu długich i ostrych zim ogień musiał być uważany za żywioł szczególnie przyjazny, oba żywioły: ogień i woda, odgrywały w wyobraźni ludu niezawodnie rolę bardzo ważną. To samo trzeba powiedzieć o karmicielce, roślinach pożytecznych i zwierzętach domowych. W kraju ubogim i nieurodzajnym roślina i zwierzę domowe z natury rzeczy cieszą się większym szacunkiem, niż w kraju żyznym i obfitującym we wszystkie potrzeby życia codziennego. Continue reading “Religia Irańczyków przed Zaratustrą – przyroda” »

W świętych pismach Persów widzimy tedy coś w rodzaju pokładów geologicznych: starsze pokłady przezierają tu i owdzie z pod formacji nowszych. Trzeba tu pewnej orientacji krytycznej, aby odróżnić czystą naukę Zaratustry od naleciałości późniejszych, spaczeń myśli Proroka, zgrubień subtelności pojęciowych, a nade wszystko powrotu wskrzeszonych przeżytków. Continue reading “Religia Irańczyków przed Zaratustrą – dualizm” »

O religii Irańczyków w czasach przedzaratustrowych nie posiadamy wiadomości bezpośrednich. Wiemy tylko, że religie tak doskonałe, jak czysta nauka Zaratustry, powstają drogą przeobrażeń twórczych na podstawach niższych wyobrażeń religijnych. Pośrednio z tekstów świętych ksiąg perskich dowiadujemy się, że religią Irańczyków, poprzedzającą naukę Zaratustry, był naturalizm, to jest cześć oddawana uosobieniom sił przyrody. Continue reading “Religia Irańczyków przed Zaratustrą – Czasy Najdawniejsze” »